STANISŁAW
BOHUSZ-SIESTRZEŃCEWICZ

(1869–1927)

Realizacja prezentacji dofinansowana
w ramach programu EU Interreg Lietuva-Polska
Numer projektu: LT-PL-5R-389

Kompozycja przedstawia miejski zaułek. Utrzymana jest w jednej tonacji kolorystycznej. Użyte barwy, od jasnych ugrów, poprzez ochrę, aż po ciemne, miedziane i brunatne brązy tworzą monochromatyczną, zróżnicowaną tonalnie mozaikę. Szeroka gradacja tonów wzbogacona została nikłymi blikami czerwieni, błękitu i bieli.
Obraz został namalowany sumarycznie, widocznymi, długimi lub krótkimi pociągnięciami płaskiego pędzla. Rytm pionowych i poziomych duktów tworzy malaturę dzieła z 1894 roku.
W tym okresie twórczości Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz wyzwolił się z akademickich reguł i tak jak przedstawiciele École de Paris i Maurice'a Utrillo'a w Paryżu, szukał motywów do swoich obrazów wśród wąskich uliczek i placów Wilna. Dostrzegł ich malowniczość i urok oraz walory malarskie – światło kładące się jasną plamą na fragmencie muru i pozostawiające w cieniu jego niższe partie, różnorodność materii i faktur kleconych latami bieda-kamieniczek, błysk promieni na szybie okna i głęboki mrok wnętrza bramy. Jest to spojrzenie nie rysownika, a wytrawnego kolorysty, który uznaje barwę i światło za najwyższe wartości w sztuce. Także sposób kadrowania, fragmentaryczność ukazanego motywu, świadczy o artystycznej dojrzałości twórcy, świadomego, że to kolor i forma, a nie wzniosły temat, tworzą obraz.
Ten niepozorny w pierwszym oglądzie miejski pejzaż urzeka wrażliwością na nieoczywistą urodę miasta, na jego barwę i odmienny od innych, kresowy i prowincjonalny koloryt. Stawia przed widzem pytanie o artystyczne wybory autora, który w innych dziełach daje wyraz swojej siły energii i temperamentu rysownika.
Stare Wilno I ma swój odpowiednik, którym jest Stare Wilno II. Ten sam format, temat, kolorystyka. Znawcy Wilna widzą w obu kompozycjach dopełniający się widok miejskiego krajobrazu.
Motyw wileńskiej uliczki, ciasnej, wąskiej, ubogiej pojawiał się kilkakrotnie w twórczości Stanisława Bohusz-Siestrzeńcewicza; jako powrót do miejsca już malowanego (Zaułek wileński. Mijające się wozy), jako poszukiwanie innych miejskich motywów z ciasnymi, wysoko i gęsto zabudowanymi uliczkami (Ulica w Wilnie), jako odmienna interpretacja tego tematu (Zaułek).